حسابداری چیست ؟
حسابداری جز قسمت های مهم و ضروری هر سازمان می باشد.حسابداری شامل 8 نوع میباشد که هریک از شاخه های حسابداری، قوانین و اصلاحات و نرم افزار های مالی و حسابداری مورد نیاز خود را میطلبد.
در اصل حسابداری یک سیستم است که توسط آن اطلاعات لازم مالی جمع آوری میشود و در نهایت با تهیه و ارائه ی گزارشات مالی و صورت وضعیت حساب ها به طرق گوناگون مدیران شرکت ها و سازمان ها را برای اتخاذ تصمیمات درست در جهت پیشبرد اهداف آن شرکت یا سازمان یاری می کند.
انواع حسابداری
- حسابداری مالی (Financial Accounting)
- حسابداری مدیریت (Managerial Accounting)
- حسابداری دولتی (Governmental Accounting )
- حسابدار عمومی (Public Accounting)
- حسابداری هزینه/بهای تمام شده (Cost Accounting)
- حسابداری مالیاتی (Tax Accounting)
- حسابداری حقوقی (Forensic Accounting)
- حسابرسی (Auditing)
حسابداری مالی (Financial Accounting)
یکی از اهداف اصلی حسابداری مالی، گردآوری اطلاعات، ثبت، تجزیه و تحلیل و در نهایت تدوین گزارش های مالی است و باید طبق استاندارد های اصول حسابداری پذیرفته شده عمومی GAAP انجام شود.این قوانین توسط هیئت استانداردهای حسابداری مالی FASB تنظیم می شود و به منظور ایجاد ثبت در فرآیند گزارش دهی طراحی شده است.
حسابداری مالی همشه گذشته نگر نیست و همانند حسابداری مدیریت صرفا نگاه آینده نگرانه ندارد.آنها باید تمرکز بسیار زیادی بر عملکرد کسب و کار داشته باشند و در قالب صورت های مالی به مدیران منتقل کنند.
حسابداری مالی دو نوع دارد که در هر دو روش برای ثبت دقیق معاملات مالی از سیستم حسابداری دو طرفه استفاده میشود.
انواع حسابداری مالی:
حسابداری نقدی: شناسایی و ثبت رویداد در زمان دریافت یا پرداخت وجوه نقد.
حسابداری تعهدی: ثبت رویداد مالی به محض وقوع رویداد فارغ از اینکه وجوه نقد دریافت یا پرداخت شده باشد.
در واقع کسب و کارهای کوچک اغلب از حسابداری نقدی استفاده میکنند، سایر شرکت های متوسط و بزرگ ملزم به استفاده از حسابداری تعهدی هستند.
مزایای حسابداری مالی :
- کاهش ریسک مالی
- جذب اعتماد سرمایه گذاران و سهامداران
- تسهیل تصمیم گیری و شفافیت مالی
حسابداری مدیریت (Managerial Accounting)
حسابداری مدیریت به نظارت و برنامه ریزی مالی یک سازمان کمک می کند که یکی از مهم ترین شاخه های حسابداری است.اسناد و گزارشات تهیه شده در حسابداری مدیریت، معمولا برای مدیران و ذینفعان داخلی مجموعه کاربرد دارد و به صورت عمومی مطرح نمی شوند.
حسابداران مالی با مدیران خود برای تجزیه و تحلیل و ایجاد بودجه برای تأمین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت سازمان همکاری میکنند. در واقع حسابداری مدیریت آینده نگر است و به مدیران برای عملکرد مؤثر و برنامه ریزی استراتژیک کمک میکنند.
حسابداری مدیریت به 3 دسته تقسیم بندی میشود که عبارتند از:
- مدیریت استراتژیک
- مدیریت اجرایی
- مدیریت ریسک
مزایای حسابداری مدیریت:
- تصمیم گیری
- برنامه ریزی
- پیش بینی مشکلات احتمالی
- سودآوری
- تجزیه و تحلیل بودجه بندی سرمایه
- ارزیابی سهام
- تجزیه و تحلیل محصول/ خدمت جدید
تفاوت حسابداری مالی و حسابداری مدیریت
یکی از مهم ترین و اصلی ترین تفاوت این دو نوع حسابداری، هدف از انجام عملیات حسابداری است. حسابداری مالی با نگاه به گذشته تصویری از عملکرد کلی مجموعه در دوره مالی گذشته ارائه می دهد ولی در صورتی که حسابداری مدیریتی با نگاه به آینده در جهت افزایش سود و کاهش زیان تلاش میکند.
گزارش های متداول حسابداری مالی
- صورت سود و زیان (ترازنامه )
- صورت سود و زیان
- صورت جریان گردش وجوه نقد
گزارش های متداول حسابداری مدیریت
- عملکرد مالی به تفکیک واحد های شرکت
- بررسی موجودی کالای اول دوره و پایان دوره
- بهای تمام شده محصولات به تفکیک هر محصول
حسابداری دولتی (Governmental Accounting)
هدف اصلی حسابداران دولتی برنامه ریزی و تصمیم گیری در مورد کنترل بودجه است. در این فرآیند حسابدار اسناد مالی را جهت ارائه به دولت تهیه می کند. تمامی دستگاه های دولتی و زیر مجموعه های آن به جمع آوری، ثبت و طبقه بندی اطلاعات و در نهایت طبقه بندی و تفسیر آن ها در بدنه دولتی نیاز دارند.
تفاوت اصلی بین حسابداری مالی و حسابداری دولتی این است که حسابدار مالی باید منطبق با اصول حسابداری پذیرفته شده دولتی GAAP باشد در صورتیکه حسابداری دولتی متمرکز بر استانداردهای حسابداری GASB و قابل استفاده در بخش دولتی است.
حسابدار عمومی (Public Accounting)
میتوانند خدماتی را در قالب صورت حساب های مالی، تهیه گزارش های مالیاتی، مشاوره های حسابداری و مالیاتی به سایر شرکت ها ارائه دهند. حسابداری عمومی یکی از انواع حسابداری است که تمرکز آن بر ارائه مشاوره در حوزه گزارش های مالی و تجزیه و تحلیل صورت حساب های مالی، محاسبه حقوق و دستمزد و سایر خدمات مثل انتخاب بهترین نرم افزار حسابداری و پیشنهاد آن به سایر افراد یا شرکت ها است.
خدمات حسابداران عمومی به سه دسته تقسیم میشود:
- خدمات حسابداری و حسابرسی که شامل نگهداری سوابق مالی و تهیه و ثبت صورت های مالی برای استفاده توسط سرمایه گذاران خارجی و بانک ها است.
- خدمات مالیاتی که شامل تهیه صورت های مالیاتی و هم چنین مشاوره در مورد کسر مالیات، برنامه ریزی مالیاتی و سایر مسائل مربوط به مالیات است.
- خدمات مشاوره ای که میتواند شامل خدمات برنامه ریزی مالی برای افراد و خدمات مشاوره تجاری برای کمک به طراحی مدیریت، ایجاد و پیاده سازی سیستم های حساداری باشد.
حسابداری هزینه/بهای تمام شده (Cost Accounting)
حسابداری هزینه یا بهای تمام شده زیر مجموعه حسابداری مدیریتی می باشد.که برای محاسبه سود پس از نقطه سر به سر، محاسبه سایر هزینه ها مثل : هزینه مواد اولیه، هزینه منابع انسانی، هزینه های سربار، هزینه های تولید، هزینه نگهداری الزامی است. حسابداری بهای تمام شده به نوعی محاسبه هزینه های ثابت و هزینه های متغیر و زیر مجوعه حسابداری مدیریت است. برای گرفتن تصمیم های مدیریتی برای تولید کالا و یا ارائه خدمات محاسبه هزینه تمام شده و هزینه دقیق جهت ادامه روند تولید یا توقف تولید و… اخذ تصمیم های مدیریتی ضروری است.
در حقیقت حسابداری بهای تمام شده شکل یا زیر مجموعه حسابداری مدیریت با تمرکز بر آینده با توجه به در نظر گرفتن عملکرد در گذشته است.
انواع هزینه ها در حسابداری هزینه :
- هزینه، بهای تمام شده ای است که منفعت مورد نظر آن حاصل شده است.
- هزینه یعنی از دست دادن منابع برای کسب منفعت (درآمد) که منافع حاصل کامل کسب شده باشند مانند هزینه حقوق کارکنان اداری و حسابداری و یا هزینه مطالبات مشکوک الوصول.
حسابداری مالیاتی (Tax Accounting)
حسابداری مالیاتی به کسب و کار ها کمک میکند تا اسناد مالیاتی خود را با درآمد سالانه خود تطبیق دهند. معمولا سازمان های بزرگتر یک حسابدار مالیاتی را استخدام میکنند تا پیچیدگی های سوابق مالی را بررسی کنند.
حسابدار مالیاتی مستلزم آن است که حسابداران با قوانین مالیاتی مختلفی که سال به سال تغییر میکند آشنا باشند، علاوه بر این، حسابداری مالیاتی برای محاسبه دقیق مالیات متعلق، بدهی مالیاتی پایین تر، تکمیل دقیق اظهارنامه مالیاتی و تشکیل فرم های مالیاتی به موقع استفاده می شود. این برای افراد، مشاغل، نهادهای دولتی و غیر انتفاعی ضروری است. علاوه بر تهیه اظهارنامه مالیاتی، حسابداری مالیاتی نیز میتواند برای برنامه ریزی مالیاتی مورد استفاده قرار گیرد که به افراد و کسب و کار ها کمک میکند تا یک استراتژی مالیاتی را برای به حداقل رساندن مالیات های دریافتی ایجاد کنند.
حسابداری حقوقی (Forensic Accounting)
حسابداری حقوقی تلاش میکند ماهیت و جزئیات جرایم مالی را گزارش دهد و نحوه وقوع جرم را مشخص کند و راه های جلوگیری از تکرار جرم را نیز پیشنهاد می دهد و افراد دخیل در فعالیت های مالی غیر قانونی را به دادگاه معرفی میکند. حسابداری حقوقی برای افراد حقیقی و افراد حقوقی و شرکت ها مورد استفاده است. مخاطب اصلی این روش معمولا بانک ها، اداره های دولتی، اداره پلیس، وکلا هستند که برای تهیه گزارش از آن استفاده میکنند.
در حقیقت از این روش حسابداری برای بررسی تحقیق در مورد پرونده های کلاه برداری و اختلاس و جعل استفاده می شود.
حسابرسی (Auditing)
در این مقاله با 7 مدل از انواع حسابداری آشنا شدیم که با مرور کلی مقاله متوجه میشویم که تمرکز انواع مدل های حسابداری بر ثبت، تحلیل و ارائه گزارش های مالی بود ولی حسابرسی برای ارائه تجزیه و تحلیل مستقل همان فعالیت مالی طراحی شده است تا اطمینان حاصل شود که یک کسب و کار تراکنش های خود را طبق قوانین و استانداردهای قابل قبول اعمال می کند.
انواع حسابرسی
- حسابرسی صورت های مالی
- تعریف حسابرسی رعایت
- حسابرسی عملیاتی
- …
