در اجرای تکلیف مقرر این سازمان در جزء (2) بند (ب) تبصره (6) قانون بودجه سال 1402 کل کشور و به منظور ایجاد وحدت رویه در خصوص اعمال معافیت/نرخ صفر مالیاتی موضوع بند (ط) ماده 139 قانون مالیات ‌های مستقیم و تبصره (1) ماده مذکور، مقرر می‌ دارد:

1- تسهیلات مقرر در جزء (2) بند (ب) تبصره (6) قانون بودجه سال 1402 کل کشور برای اشخاص موضوع بند‌های (د)، (هـ)، (ح)، (ط)، (ی)، (ک) و فعالیت ‌های قرآنی موضوع بند (ل) ماده 139 قانون مالیا‌ت ‌های مستقیم صرفا برای مودیانی قابل اعمال است که به علت عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی و یا دفاتر و اسناد و مدارک (حسب مورد) برای عملکرد سال ‌های 1390 تا 1399 مشمول برخورداری از معافیت یا نرخ صفر مالیاتی نشده‌ اند و حداکثر تا پایان سال 1402 نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی و دفاتر و اسناد و مدارک سال مربوط به اداره امور مالیاتی یا هیأت حل اختلاف مالیاتی حسب مورد اقدام نمایند. بنابراین در صورتی که مودیان موضوع بندهای مذکور، علیرغم تسلیم اظهارنامه و دفاتر و اسناد و مدارک در مواعد مقرر برای عملکرد سال‌ های 1390 تا 1399، به دلایل دیگر نظیر عدم نظارت سازمان بر درآمد و هزینه آن‌ ها و یا عدم تأیید مراتب توسط نظار انتخاب شده، از معافیت/نرخ صفر مالیاتی مزبور بهره‌مند نشده باشند، مشمول تسهیلات جزء (2) بند (ب) تبصره (6) قانون بودجه سال 1402 کل کشور نخواهند بود.

2- هر چند حسب مفاد جزء مذکور در قانون بودجه سال 1402 کل کشور، دریافت اظهارنامه مالیاتی به همراه دفاتر و اسناد و مدارک در این سال جهت اعمال معافیت یا نرخ صفر مالیاتی مورد حکم قرار گرفته است، لکن با توجه به‌ این‌ که پیش از اصلاح قانون مالیات ‌های مستقیم مورخ 1394/04/31، برقراری معافیت اشخاص موضوع ماده 139 قانون مالیات‌ های مستقیم برای عملکرد سال 1390 تا پایان سال 1394، با مدنظر قراردادن مفاد بخشنامه ‌های شماره 200/93/64 مورخ 1393/06/15 و شماره 200/93/94 مورخ 1393/08/26، صرفا منوط به تسلیم اظهارنامه مالیاتی در اجرای مفاد تبصره (2) ماده 119 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران بوده است; بنابراین عدم ارائه دفاتر قانونی و اسناد و مدارک موضوع تبصره 1 ماده 146 مکرر قانون مالیات های مستقیم مربوط به سال‌های یاد شده مانع از بررسی اظهارنامه و اسناد و مدارک ارائه شده توسط مودیان مذکور در سال 1402 از سوی ادارات و مراجع حل اختلاف مالیاتی جهت تعیین درآمدهای معاف از مالیات و بهره‌ مندی از مفاد جزء یاد شده در قانون بودجه سال مورد اشاره نخواهد بود.

3- اجرای حکم مذکور برای عملکرد سال ‌های 1395 تا 1399، با مد نظر قراردادن مفاد تبصره (1) ماده 146 مکرر (الحاقی مورخ 1394/04/31) قانون مالیات ‌های مستقیم، منوط به دریافت اظهارنامه ‌های مالیاتی و دفاتر و اسناد و مدارک مربوط به عملکرد سال‌های فوق‌الذکر (با رعایت مقررات موضوع بند الف ماده 6 آیین نامه اجرایی ماده 95 قانون مالیات های مستقیم درخصوص اشخاص مشمول ارائه دفاتر قانونی) در سال 1402 حسب مورد می‌باشد. ضمنا مقتضی است، در این خصوص مفاد قسمت اخیر بند (4) بخشنامه شماره 200/98/24 مورخ 1398/03/21، مبنی بر اینکه “عدم ارائه بخشی از اسناد و مدارک (اعم از اسناد درآمدی یا هزینه ای) موجب محرومیت از نرخ صفر و هرگونه معافیت یا مشوق مالیاتی مندرج در این قانون و سایر قوانین در اجرای این تبصره درخصوص درآمدهای ابرازی در اظهارنامه مالیاتی نخواهد بود.” مورد توجه قرار گیرد.

4- در اجرای بند (ح) ماده 139 قانون مالیات های مستقیم، برای سال های 1390 تا 1399 مفاصا حساب های صادره توسط شعب تحقیق موضوع ماده (14) قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب 1363/10/02 برای برخورداری از تسهیلات جزء (2) بند (ب) تبصره (6) قانون بودجه سال 1402 کل کشور به منزله اظهارنامه مالیاتی تلقی می شود.

5- مودیان مالیاتی برای برخورداری از نرخ صفر/ معافیت مالیاتی موضوع این بخشنامه می بایست اظهارنامه مالیاتی سال مربوط را (بر اساس نمونه اظهارنامه موجود در آدرس اینترنتی https://tax.gov.ir قسمت خدمات اصلی مالیاتی)، تکمیل و به همراه دفاتر و اسناد و مدارک به شرح بندهای 2،3 و 4 این بخشنامه، تا پایان سال 1402 به همراه نامه ای به اداره امور مالیاتی ذیربط یا هیأت حل اختلاف مالیاتی حسب مورد ارائه نمایند.

6- اعمال معافیت یا نرخ صفر مالیاتی موضوع حکم جزء (2) بند (ب) تبصره (6) قانون بودجه سال 1402 کل کشور در خصوص آن قسمت از مالیات متعلق به هر سال از سال‌های 1390 تا 1399 که توسط اشخاص یاد شده، پرداخت نشده باشد، امکان پذیر است. در همین راستا در صورتی که مودی در سال مورد نظر (هر یک از سال‌های 1390 تا 1399) علاوه بر فعالیت های مشمول مقررات یادشده دارای فعالیت های غیرمعاف بوده و بخشی از مالیات متعلق را پرداخت نموده باشد، چنانچه مالیات پرداخت شده قابل انتساب به فعالیت های غیرمعاف و یا فعالیت های مشمول نرخ صفر/معافیت یادشده نباشد، مبلغ پرداختی ابتدا از مالیات مربوط به فعالیت های غیر معاف کسر شده و درصورت وجود مازاد پرداختی، از مالیات مربوط به فعالیت های موضوع این بخشنامه کسر می شود.

7- در اجرای جزء (2) بند (ب) تبصره (6) قانون بودجه سال 1402 کل کشور، کلیه جریمه‌ های پرداخت نشده (اعم از قابل بخشودگی و غیر قابل بخشودگی) اشخاصی که نسبت به پرداخت مالیات اقدام نموده ‌اند، مورد بخشودگی قرار گیرد.

8-  با توجه به اینکه استفاده از تسهیلات موضوع جزء (2) بند (ب) تبصره (6) قانون بودجه سال 1402 کل کشور برای مشمولان بند‌ (ط) و تبصره (1) ماده 139 قانون مالیات‌ های مستقیم منوط به انتخاب ناظر و رعایت مقررات مربوط به اخذ گواهی ناظر می باشد، بنابراین در مواردی که اشخاص مذکور برای بهره مندی از تسهیلات مقرر نسبت به تسلیم اظهارنامه سنوات 1390 تا 1399 در سال 1402 اقدام نمایند، اما در سنوات مورد اشاره به هر دلیلی برای ایشان ناظر تعیین نشده است (اعم از اینکه مودی درخواست تعیین ناظر را به ادارات کل ارائه نداده باشد و یا ادارات کل نسبت به تعیین ناظر اقدام ننموده باشند)، ادارات کل امور مالیاتی در زمان صدور حکم رسیدگی و یا بر اساس اعلام گروه رسیدگی (حسب مورد) برای عملکردهای رسیدگی نشده (با رعایت ماده 157 قانون مالیات های مستقیم) و همچنین در زمان صدور حکم رسیدگی مجدد برای سایر مودیان مشمول این بند، نسبت به تعیین ناظر جهت نظارت بر درآمد و هزینه ‌های این اشخاص برای هر یک از سال‌ های مورد اشاره اقدام نمایند. همچنین در مواردی که اینگونه مودیان به هر دلیلی (از جمله عدم تسلیم صورتحساب درآمد و هزینه به مرجع ناظر) در سنوات مربوط فاقد گزارش ناظر باشند، تسلیم گزارش نظارت توسط ناظر انتخاب شده از سوی ادارات کل و یا سازمان اوقاف و امور خیریه (حسب مورد) در سال 1402 مانع از استفاده از تسهیلات حکم مذکور در قانون بودجه نخواهد بود.

9- رسیدگی ادارات امور مالیاتی درخصوص شمول یا عدم شمول نرخ صفر/ معافیت یادشده به شرح موارد ذیل خواهدبود:

الف – در صورتی که برای پرونده های مالیاتی موضوعه در عملکردهای مدنظر گزارش رسیدگی تنظیم نشده باشد، گزارش مذکور با رعایت مقررات موضوع ماده 157 قانون مالیات های مستقیم برای سال مورد رسیدگی، تنظیم و برگ تشخیص صادر می شود.

ب – درخصوص پرونده های مالیاتی مشمول مقررات یادشده در عملکردهای مد نظر که برای آنها گزارش رسیدگی تنظیم و برگ تشخیص صادره به قطعیت نرسیده و در مراجع حل اختلاف مالیاتی نیز طرح نشده باشد، اداره امور مالیاتی ذیربط نسبت به تنظیم گزارش رسیدگی اصلاحی و صدور برگ تشخیص اصلاحی اقدام خواهد نمود.

ج – درمورد پرونده های مالیاتی که در هیأت های حل اختلاف مالیاتی مطرح شده و فرآیند دادرسی مالیاتی را طی می نمایند، درصورت درخواست مودی و ارائه اظهارنامه مالیاتی و دفاتر و اسناد و مدارک در مهلت مقرر در این حکم، هیأتهای حل اختلاف مالیاتی مکلف به رسیدگی به درخواست مودی با رعایت مقررات این بخشنامه می باشند.

د- در مواردی که پرونده های مالیاتی یادشده به قطعیت رسیده باشد، اداره امور مالیاتی ذیربط، درصورت احراز شرایط مقرر در این بخشنامه، نسبت به تنظیم گزارش رسیدگی اصلاحی و حسب مورد صدور برگ قطعی یا برگ قطعی اصلاحی اقدام نماید.

10- در مواردی که کمک‌ ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی به موجب اساسنامه موسسات خیریه و عام‌المنفعه صرف امور مذکور در بند (ح) ماده 139 قانون مالیات ‌های مستقیم نشده باشد، امکان اعمال تسهیلات مقرر در قانون بودجه یاد شده فراهم نمی‌باشد.

11- به منظور تسریع در اجرای این حکم، ادارات امور مالیاتی ترتیبی اتخاذ نمایند تا اظهارنامه مالیاتی و دفاتر و اسناد و مدارک موضوع این بخشنامه که در موعد مقرر (تا پایان سال 1402) تسلیم شده است، تا پایان سال 1403 مورد رسیدگی واقع و نسبت به انجام سایر اقدامات لازم به شرح مقررات این بخشنامه، با لحاظ نمودن مهلت مذکور در جزء (الف) بند 9، اقدام نمایند.